Η επικοινωνία είναι η κόλλα που κρατάει τις σχέσεις – φιλικές, ερωτικές ή οικογενειακές. Όταν, όμως, η κουβέντα γίνεται μπερδεμένη, γεμάτη παρεξηγήσεις ή σιωπές, η σχέση αρχίζει να τρίζει. Μήπως νιώθεις ότι δεν συνεννοείσαι πια με τον άλλον; Ότι τα λόγια σου παρερμηνεύονται ή ότι δεν σε ακούει καν; Δεν είσαι μόνος. Τα προβλήματα επικοινωνίας είναι από τα πιο συνηθισμένα εμπόδια στις σχέσεις, αλλά το καλό είναι ότι μπορούν να φτιάξουν – αρκεί να το πάρεις απόφαση και να δουλέψεις πάνω τους. Ας δούμε πώς, με απλά βήματα και λίγη ψυχολογία για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους.
Τι Εννοούμε με “Προβλήματα Επικοινωνίας”;
Πρώτα, ας ξεκαθαρίσουμε τι σημαίνει “δεν συνεννοούμαστε”. Δεν είναι μόνο οι καβγάδες ή οι φωνές. Μπορεί να είναι:
- Σιωπή: Όταν ο ένας ή και οι δύο σταματάτε να μιλάτε γιατί “δεν βγαίνει άκρη”.
- Παρεξηγήσεις: Λες κάτι, αλλά ο άλλος το παίρνει αλλιώς και καταλήγετε να τσακώνεστε για το τίποτα.
- Μονόλογοι: Ο ένας μιλάει, ο άλλος δεν ακούει – ή το αντίστροφο.
- Κρυμμένα συναισθήματα: Δεν λες τι σε ενοχλεί, το κρατάς μέσα σου και μετά ξεσπάς για κάτι άσχετο.
Φαντάσου να λες στον σύντροφό σου “θέλω να περνάμε περισσότερο χρόνο μαζί” και να σου απαντάει “δηλαδή λες ότι δεν κάνω αρκετά;”. Ξαφνικά, αντί για κουβέντα, έχεις καβγά. Αυτό είναι πρόβλημα επικοινωνίας.
Γιατί Χαλάνε οι Κουβέντες;
Πριν δούμε πώς να το φτιάξεις, ας δούμε γιατί συμβαίνει. Μπορεί να φταίει:
- Διαφορετικό στυλ: Εσύ θες να τα λες όλα ανοιχτά, ο άλλος προτιμάει να τα κρατάει μέσα του.
- Στρες: Όταν είσαι κουρασμένος ή πιεσμένος, δεν έχεις υπομονή να ακούσεις ή να εξηγήσεις.
- Παλιές πληγές: Αν έχετε άλυτα θέματα, κάθε κουβέντα γίνεται πεδίο μάχης.
- Έλλειψη προσοχής: Με τα κινητά, τη δουλειά και τις σκοτούρες, ξεχνάμε να δώσουμε σημασία στον άλλον.
Η ψυχολογία λέει ότι η καλή επικοινωνία χρειάζεται δουλειά και από τις δύο πλευρές. Ο John Gottman (1999), που έχει μελετήσει τις σχέσεις, λέει ότι οι δυνατοί δεσμοί χτίζονται όταν “ακούς για να καταλάβεις, όχι για να απαντήσεις”. Αν αυτό λείπει, η σχέση μπάζει.
Βήματα για να Φτιάξεις την Επικοινωνία
Μην περιμένεις να γίνει μαγικά καλύτερη από μόνη της. Χρειάζεται να βάλεις χέρι – και ορίστε πώς:
1. Κάνε Πρώτος το Βήμα
- Τι να κάνεις: Μίλα ανοιχτά για το πρόβλημα, χωρίς να κατηγορήσεις. Πες κάτι σαν “Νιώθω ότι δεν τα λέμε όπως παλιά, θέλω να το φτιάξουμε μαζί”.
- Γιατί δουλεύει: Δείχνεις ότι νοιάζεσαι για τη σχέση, όχι ότι ψάχνεις φταίχτη. Αυτό ανοίγει την πόρτα για κουβέντα αντί για καβγά.
2. Άκου Πραγματικά
- Τι να κάνεις: Όταν ο άλλος μιλάει, μην ετοιμάζεις την απάντησή σου στο μυαλό σου. Κοίτα τον, κούνα το κεφάλι σου, δείξε ότι είσαι εκεί. Αν λέει “νιώθω ότι δεν με προσέχεις”, ρώτα “τι σε κάνει να το νιώθεις έτσι;”.
- Γιατί δουλεύει: Ο άλλος νιώθει ότι τον παίρνεις στα σοβαρά. Και η έρευνα της Kiecolt-Glaser (1999) δείχνει ότι το να νιώθεις “ακουσμένος” μειώνει το στρες και δυναμώνει τη σχέση.
3. Μίλα Χωρίς να Κατηγορείς
- Τι να κάνεις: Αντί να πεις “ποτέ δεν με ακούς”, πες “νιώθω ότι χάνω την επαφή μας όταν δεν μιλάμε”. Βάλε το “εγώ” μπροστά, όχι το “εσύ”.
- Γιατί δουλεύει: Το “εσύ” ακούγεται σαν επίθεση και κλείνει την κουβέντα. Το “εγώ” δείχνει τι νιώθεις και αφήνει χώρο για διάλογο.
4. Βρείτε τη Σωστή Στιγμή
- Τι να κάνεις: Μην ανοίγεις κουβέντα όταν είστε κουρασμένοι, πεινασμένοι ή νευριασμένοι. Πες “μπορούμε να μιλήσουμε αύριο το απόγευμα ήρεμα;”.
- Γιατί δουλεύει: Όταν είστε και οι δύο σε καλή φάση, η κουβέντα βγαίνει πιο εύκολα και δεν καταλήγει σε φωνές.
5. Βάλτε Κανόνες
- Τι να κάνεις: Συμφωνήστε σε απλά πράγματα, π.χ. “όταν μιλάμε, αφήνουμε τα κινητά” ή “δεν διακόπτουμε ο ένας τον άλλον”.
- Γιατί δουλεύει: Οι κανόνες δίνουν μια βάση για να μην ξεφεύγετε, ειδικά αν τα πράγματα ζορίσουν.
6. Δείξε ότι Καταλαβαίνεις
- Τι να κάνεις: Πες πίσω αυτό που άκουσες με δικά σου λόγια. Αν σου πει “νιώθω μόνος”, πες “δηλαδή νιώθεις ότι δεν είμαι κοντά σου τελευταία;”.
- Γιατί δουλεύει: Δείχνει ότι προσπαθείς να μπεις στα παπούτσια του, κι αυτό χτίζει εμπιστοσύνη.
7. Κάντε Πράγματα Μαζί
- Τι να κάνεις: Βγείτε για έναν καφέ, δείτε μια ταινία, μαγειρέψτε μαζί. Δεν χρειάζεται να μιλάτε συνέχεια – η κοινή εμπειρία μιλάει από μόνη της.
- Γιατί δουλεύει: Όταν περνάτε καλά μαζί, η κουβέντα έρχεται πιο φυσικά μετά. Είναι σαν να λιπαίνεις τις ράγες για να τσουλήσει το τρένο.
8. Ζήτα Συγγνώμη Όταν Χρειάζεται
- Τι να κάνεις: Αν έκανες λάθος – π.χ. μίλησες απότομα – πες “συγγνώμη που σου φώναξα, δεν το εννοούσα έτσι”.
- Γιατί δουλεύει: Η συγγνώμη δείχνει ότι βάζεις τη σχέση πάνω από τον εγωισμό σου, και δίνει στον άλλον κίνητρο να κάνει το ίδιο.
Μάθε περισσότερα για το Πώς να Χειρίζεσαι τις Συγκρούσεις στις Σχέσεις σου
Τι να Κάνεις Αν Δεν Βελτιώνεται
Μερικές φορές, όσο κι αν προσπαθείς, ο άλλος δεν ανταποκρίνεται. Τότε:
- Ρώτα ξεκάθαρα: “Θες να το φτιάξουμε μαζί ή όχι;”. Μια ειλικρινής απάντηση σού δείχνει πού πατάς.
- Πάρε απόσταση: Αν η κουβέντα μένει μονόλογος, δώσε χώρο και δες αν ο άλλος σε ψάξει.
- Ζήτα βοήθεια: Ένας φίλος ή, αν είναι σοβαρό, ένας σύμβουλος μπορεί να σας δώσει μια εξωτερική ματιά.
Ο Maslow (1943) έλεγε ότι οι σχέσεις είναι βασική μας ανάγκη – αν δεν λειτουργούν, δεν νιώθουμε ολοκληρωμένοι. Αλλά δεν γίνεται να τα κάνεις όλα μόνος σου.
Πρακτικά Παραδείγματα από τη Ζωή
- Παράδειγμα 1: Ο Γιάννης νιώθει ότι η κοπέλα του, η Μαρία, δεν τον ακούει. Αντί να πει “πάντα με αγνοείς”, λέει “όταν μιλάω και κοιτάς το τηλέφωνο, νιώθω ότι δεν μετράω. Μπορούμε να το αλλάξουμε;”. Η Μαρία καταλαβαίνει και συμφωνούν να αφήνουν τα κινητά στην άκρη όταν μιλάνε.
- Παράδειγμα 2: Η Ελένη και η φίλη της, η Κατερίνα, τσακώνονται συνέχεια. Η Ελένη προτείνει “ας μιλήσουμε αύριο με ηρεμία” και το επόμενο βράδυ, αντί να κατηγορηθούν, λένε τι τις πείραξε και βρίσκουν λύση.
Γιατί Αξίζει να Προσπαθήσεις
Η καλή επικοινωνία δεν φτιάχνει μόνο τη σχέση – σου δίνει ηρεμία και σιγουριά. Δεν χρειάζεται να γίνεις τέλειος ομιλητής από τη μια μέρα στην άλλη. Ξεκίνα με μικρά βήματα: μια κουβέντα, μια συγγνώμη, μια στιγμή που ακούς. Αν ο άλλος το πιάσει, θα δεις τη σχέση να ανθίζει ξανά. Αν όχι, τουλάχιστον θα ξέρεις ότι έκανες ό,τι μπορούσες.
Τα προβλήματα επικοινωνίας είναι σαν κόμποι στα κορδόνια σου – μπερδεύουν τα βήματά σου, αλλά λύνονται αν κάτσεις να τα ξεμπερδέψεις. Χρειάζεται υπομονή, λίγο κουράγιο και διάθεση να δεις τον άλλον σαν συνεργάτη, όχι σαν αντίπαλο. Όπως λέει και η παροιμία, “με τα λόγια χτίζεις γέφυρες” – φτάνει να τα πεις σωστά και να ακούσεις κι εσύ με την καρδιά σου.
Μάθε περισσότερα Γιατί τόσοι πολλοί άντρες είναι παθητικοί στις σχέσεις;
