Το παράπονο που όλοι έχουμε νιώσει
Υπάρχει μια φράση που έχουμε πει ή σκεφτεί όλοι κάποια στιγμή μέσα σε μια σχέση είτε ερωτική, φιλική ή οικογενειακή:
«Δεν με καταλαβαίνει κανείς…»
Είναι εκείνες οι στιγμές που νιώθεις να βυθίζεσαι στη μοναξιά, παρότι είσαι δίπλα σε άλλους ανθρώπους. Εκείνες οι στιγμές που έχεις ανάγκη να ακουστείς, να σε νιώσουν, να πιάσουν τον παλμό της καρδιάς σου και να σου πουν: «Σε βλέπω. Σε νιώθω. Είμαι εδώ.»
Και όμως, αυτό που βιώνεις είναι απόσταση, αμηχανία ή παρεξήγηση.
Τι συμβαίνει πραγματικά; Φταίει ο άλλος που δεν σε καταλαβαίνει ή μήπως… δεν έχεις εξηγήσει ποτέ με ακρίβεια στον εαυτό σου τι ακριβώς νιώθεις και γιατί;
Το κενό ανάμεσα στο “νιώθω κάτι” και στο “ξέρω τι νιώθω”
Πολλοί άνθρωποι μπερδεύουν την ένταση ενός συναισθήματος με τη σαφήνειά του. Το να νιώθεις κάτι πολύ έντονα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχεις επίγνωση αυτού του συναισθήματος.
Για παράδειγμα:
- Θυμώνεις… αλλά δεν ξέρεις γιατί.
- Πληγώνεσαι… αλλά δεν μπορείς να εξηγήσεις από πού προήλθε ο πόνος.
- Νιώθεις μόνος… αλλά δεν έχεις καταλάβει πότε άρχισε αυτή η αίσθηση.
Χωρίς αυτογνωσία, κάθε συναίσθημα γίνεται ένα θολό σύννεφο, που δεν μπορείς να περιγράψεις, άρα δεν μπορείς και να το μοιραστείς. Και έτσι, ο άλλος δεν έχει τρόπο να σε συναντήσει εκεί που βρίσκεσαι.
Η επικοινωνία χωρίς αυτοκατανόηση γίνεται θόρυβος
Σκέψου δύο ανθρώπους να μιλούν διαφορετική γλώσσα, αλλά να νομίζουν ότι καταλαβαίνονται. Το αποτέλεσμα είναι παρεξήγηση, ένταση, απομάκρυνση.
Όταν δεν έχεις εσύ ξεκαθαρίσει τι νιώθεις, πώς να το εκφράσεις καθαρά στον άλλον;
Πολλές φορές ζητάμε από τον σύντροφό μας ή τον φίλο μας να μας καταλάβει, χωρίς να του έχουμε εξηγήσει τι μας συμβαίνει – όχι από κακία ή αδιαφορία, αλλά επειδή ούτε εμείς δεν έχουμε καταλάβει.
Και τότε:
- Μιλάμε μέσα από υπαινιγμούς.
- Αντιδρούμε με θυμό αντί για ειλικρίνεια.
- Έχουμε σιωπηλές προσδοκίες.
- Πληγωνόμαστε επειδή ο άλλος «δεν μάντεψε» αυτό που ούτε εμείς δεν ξέραμε καλά.
Η επικοινωνία χωρίς αυτογνωσία είναι σαν να προσπαθείς να χτίσεις μια γέφυρα χωρίς σχέδιο: καταρρέει πριν καν ξεκινήσει.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να καταλάβουμε τον εαυτό μας;
Η αυτοκατανόηση δεν είναι αυτονόητη. Χρειάζεται χρόνο, δουλειά, ειλικρίνεια, αλλά και θάρρος.
Γιατί;
- Γιατί συχνά φοβόμαστε να δούμε την αλήθεια: Μπορεί να μας τρομάζει αυτό που θα ανακαλύψουμε.
- Γιατί μεγαλώσαμε μαθαίνοντας να κρύβουμε τα συναισθήματά μας: «Μην κλαις», «μη θυμώνεις», «να είσαι δυνατός».
- Γιατί δεν μας έμαθαν να τα ονομάζουμε: Πολλοί ενήλικες δυσκολεύονται να πουν: «Ζηλεύω», «νιώθω ανασφάλεια», «πληγώθηκα», επειδή κανείς δεν τους το έμαθε.
Κι όμως, αυτή η διαδικασία – η επαφή με τον εσωτερικό μας κόσμο – είναι απαραίτητη για να έχουμε πραγματικές, αυθεντικές σχέσεις.
Διάβασε επίσης: Αποφυγή & Καταπίεση συναισθημάτων: Το συναισθηματικό βάρος που δεν μίλησε ποτέ
Το παράδοξο: Όσο περισσότερο κατανοείς τον εαυτό σου, τόσο λιγότερο απαιτείς από τους άλλους να σε καταλάβουν
Όταν φτάνεις σε ένα σημείο να λες:
«Ξέρω τι νιώθω, και το αποδέχομαι»,
δεν έχεις πια τόσο έντονα την ανάγκη να σε επιβεβαιώσει ο άλλος.
Δεν εξαρτάται η ηρεμία σου από το αν ο άλλος σε “καταλαβαίνει”.
Γιατί εσύ ήδη σε έχεις καταλάβει.
Και τότε, η επικοινωνία αλλάζει:
- Δεν μιλάς για να σε “πιάσουν”, μιλάς για να μοιραστείς.
- Δεν προσπαθείς να αποδείξεις κάτι, αλλά να συνδεθείς.
- Δεν πληγώνεσαι εύκολα, γιατί ξέρεις πού πατάς.
Η αυτογνωσία δεν σε κάνει μόνο καλύτερο άνθρωπο σε κάνει και καλύτερο σύντροφο
Όταν ένας άνθρωπος έχει κατακτήσει ένα βασικό επίπεδο αυτογνωσίας, αυτό μεταφράζεται σε πράξη.
Ξέρει:
- Να εκφράσει τα όριά του χωρίς επίθεση.
- Να ζητήσει αγάπη χωρίς να γίνει εξαρτητικός.
- Να διαχειριστεί τη ζήλια, τον θυμό, την απογοήτευση χωρίς να καταστρέψει τη σχέση.
- Να μπει στη θέση του άλλου χωρίς να χάνεται.
Δεν περιμένει από τον άλλον να του γιατρέψει τα τραύματα. Τα κουβαλά με επίγνωση και ευθύνη.
Διάβασε επίσης: Σχέσεις και συναισθηματική σύνδεση: Πόσο χώρο έχει η ψυχή μας για επαφή;
Τι μπορούμε να κάνουμε στην πράξη;
Αν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου σε αυτό το άρθρο και νιώθεις ότι συχνά παλεύεις να κατανοηθείς, αλλά δεν τα καταφέρνεις, δες κάποιες πρακτικές κατευθύνσεις:
1. Κράτα ημερολόγιο συναισθημάτων
Μια φορά την ημέρα, σημείωνε:
- Τι ένιωσες σήμερα;
- Τι το προκάλεσε;
- Ποια ήταν η σκέψη που ακολούθησε;
Αυτό βοηθά να αποκτήσεις εσωτερική σαφήνεια.
2. Μίλα στον εαυτό σου όπως σε έναν φίλο
Όταν περνάς κάτι δύσκολο, ρώτα:
- «Τι χρειάζομαι τώρα;»
- «Τι με πονάει;»
- «Τι φοβάμαι;»
Η φροντίδα ξεκινά πρώτα από εσένα.
3. Ζήτησε βοήθεια
Η ψυχοθεραπεία δεν είναι πολυτέλεια – είναι πράξη βαθιάς φροντίδας και ειλικρίνειας. Είναι το πιο ασφαλές περιβάλλον για να αρχίσεις να καταλαβαίνεις πραγματικά ποιος είσαι, γιατί νιώθεις όπως νιώθεις, και πώς να σταθείς καλύτερα μέσα στις σχέσεις σου.
Εκείνος που γνωρίζει τον εαυτό του, δεν φοβάται τη μοναξιά και δεν χάνεται στη σχέση
Στην τελική, όλοι θέλουμε να μας αγαπήσουν. Αλλά ακόμα πιο πολύ θέλουμε να μας καταλάβουν. Κι αυτό είναι βαθιά ανθρώπινο.
Όμως η κατανόηση δεν έρχεται μαγικά. Δεν είναι ευθύνη του άλλου να μας “διαβάσει”. Είναι πρώτα δική μας εσωτερική αποστολή: να φωτίσουμε μέσα μας τις σκιές, να μάθουμε τη γλώσσα των συναισθημάτων μας, να σταθούμε απέναντι στον εαυτό μας με αλήθεια και αποδοχή.
Μόνο τότε, μπορούμε να απλώσουμε το χέρι μας προς τον άλλον χωρίς να τον πνίγουμε, αλλά με διάθεση να συναντηθούμε.
Γιατί δεν ζητάμε πια να μας καταλάβουν για να νιώσουμε ολόκληροι –
ζητάμε να μας συνοδεύσουν στο ταξίδι που ήδη έχουμε ξεκινήσει μόνοι μας.
