Μερικές φορές δεν είναι ότι δεν νιώθεις τίποτα. Είναι ότι δεν μπορείς να το πεις. Δεν ξέρεις πώς να το περιγράψεις. Νιώθεις κάτι… αλλά τι ακριβώς; Δεν έχει σχήμα, δεν έχει όνομα. Μόνο ένα βάρος μέσα σου. Ένα σύννεφο.
Έχεις βρεθεί ποτέ εκεί; Να σε ρωτάει κάποιος “Τι έχεις;” και να θέλεις να του απαντήσεις, αλλά να μη βρίσκεις τις λέξεις. Ούτε καν για σένα. Μπορεί να νιώθεις ανήσυχος, άδειος ή μπερδεμένος – αλλά να μην ξέρεις τι είναι αυτό που σε βαραίνει. Να μην ξέρεις αν θες να μιλήσεις ή να απομονωθείς. Να θέλεις κάτι να αλλάξει, αλλά να μην είσαι σίγουρος τι.
Αυτό δεν είναι αδυναμία. Ούτε τεμπελιά. Ούτε απόσταση από τον εαυτό σου επειδή «δεν προσπαθείς αρκετά». Είναι μια εσωτερική παγίδα, πολύ πιο συνηθισμένη απ’ όσο νομίζουμε: η συναισθηματική ασάφεια.
Πώς είναι να μην ξέρεις τι νιώθεις
Για μένα – και για πολλούς ανθρώπους που έχω γνωρίσει στη θεραπεία – αυτή η ασάφεια δεν μοιάζει με κενό. Μοιάζει με θόρυβο. Σαν ένα χαμηλό βουητό που δεν σε αφήνει να ησυχάσεις. Και όταν πας να το ακούσεις, να καταλάβεις τι είναι αυτό, γίνεται πιο θολό. Είναι εκεί, αλλά δεν σε αφήνει να το αγγίξεις.
Μπορεί να εκφράζεται σαν εκνευρισμός χωρίς λόγο, σαν αδιαφορία, σαν μια συνεχής ανησυχία, σαν εξάντληση. Ή σαν το σώμα σου να ξέρει κάτι που το μυαλό σου δεν μπορεί να πει: σφιγμένο στομάχι, πόνους, πονοκέφαλοι, αναίτια κόπωση. Πολλές φορές, δεν κλαις γιατί δεν καταλαβαίνεις τι σε πονάει. Κι αυτός ο κόμπος μέσα σου, αντί να λυθεί, μένει εκεί και βαραίνει.
Από πού ξεκινάει όλο αυτό;
Δεν ξυπνάμε απλώς μια μέρα και ξεχνάμε πώς να νιώθουμε. Η ασάφεια αυτή έχει ρίζες. Και πολλές φορές ξεκινούν πολύ πίσω.
Ίσως μεγάλωσες σε ένα περιβάλλον όπου τα συναισθήματα δεν είχαν χώρο. Που όταν θύμωνες, σου έλεγαν “μη μιλάς έτσι”. Όταν έκλαιγες, άκουγες “μην κάνεις έτσι για χαζά πράγματα”. Που έπρεπε να είσαι δυνατός, λογικός, ήρεμος, συνετός. Έτσι, σιγά σιγά, έμαθες να αγνοείς αυτά που νιώθεις, να μην τα ακούς.
Κι έπειτα ήρθαν οι εμπειρίες. Μια σχέση που σε πλήγωσε, μια απώλεια που δεν μίλησες ποτέ γι’ αυτή, ένα επαγγελματικό άγχος που έκανες πως δεν υπάρχει. Όλα αυτά μπήκαν σε ένα εσωτερικό κουτί – και κάποια στιγμή σταμάτησες να ξεχωρίζεις τι είναι τι. Όλα μπλέχτηκαν. Και έμεινε η ασάφεια.
Τι σημαίνει να μη νιώθεις ξεκάθαρα;
Σημαίνει ότι δυσκολεύεσαι να καταλάβεις τι θέλεις, τι χρειάζεσαι, τι σου λείπει.
Κάποιες φορές, σημαίνει ότι δεν μπορείς να βάλεις όρια γιατί δεν καταλαβαίνεις καν πότε πληγώνεσαι. Άλλες φορές, δεν ξέρεις αν είσαι ακόμα ερωτευμένος ή απλώς βολεμένος. Δεν ξέρεις αν θες να φύγεις ή φοβάσαι να μείνεις. Δεν ξέρεις αν είσαι χαρούμενος ή απλώς δεν είσαι δυστυχισμένος.
Αυτή η σύγχυση σε καθηλώνει. Δεν σε αφήνει να κάνεις βήματα. Δεν σε αφήνει να ζητήσεις. Σε βάζει σε ένα καθεστώς επιβίωσης – “ας περάσει κι αυτή η μέρα” – χωρίς να ζεις πραγματικά.
Πώς βγαίνεις από αυτό το σύννεφο;
Δεν υπάρχει μία απάντηση. Ούτε γρήγορη λύση. Αλλά υπάρχουν δρόμοι. Και ο πρώτος είναι να δεχτείς ότι είσαι εκεί. Ότι υπάρχει κάτι μέσα σου που παλεύει να ακουστεί. Και ότι το να μην ξέρεις τι νιώθεις, είναι ένα πρώτο βήμα: σημαίνει ότι τουλάχιστον νιώθεις κάτι.
Από εκεί και πέρα, θέλει φροντίδα. Όχι πίεση. Όχι “πρέπει να βρω τι μου φταίει”. Θέλει χώρο, ησυχία, υπομονή. Να κάτσεις λίγο με τον εαυτό σου. Όχι για να τον ανακρίνεις, αλλά για να τον ακούσεις.
Διάβασε επίσης: Μη Φοβάσαι Αυτό που Νιώθεις: Η Σοφία των Συναισθημάτων
Μικρά βήματα προς τη διαύγεια
- Άκου το σώμα σου. Συχνά λέει όσα δεν λένε τα λόγια. Αν νιώθεις κόπωση χωρίς λόγο, σφίξιμο στο στομάχι, μια τάση να ξεφύγεις — κάτι σου λέει. Άκου το.
- Ρώτα τον εαυτό σου, χωρίς απαίτηση: “Τι χρειάζομαι τώρα;” Όχι “τι πρέπει να κάνω”, όχι “τι είναι σωστό”. Τι χρειάζομαι.
- Γράφε. Όχι με πρόγραμμα. Όχι με στόχο. Απλώς γράφε. “Δεν ξέρω τι νιώθω σήμερα. Αλλά νιώθω ένα βάρος.” Μπορεί αυτό το βάρος, κάποια στιγμή, να σου πει το όνομά του.
- Μίλα. Με έναν άνθρωπο που εμπιστεύεσαι. Ή με έναν θεραπευτή. Μερικές φορές, όταν ακούμε τον εαυτό μας να μιλά, καταλαβαίνουμε περισσότερα απ’ ό,τι νομίζαμε.
- Δώσε στον εαυτό σου άδεια να μη ξέρει. Είναι ΟΚ να είσαι σε ασάφεια. Δεν σημαίνει ότι κάτι πάει στραβά. Σημαίνει ότι κάτι μέσα σου αλλάζει.
Η ζωή ξαναρχίζει όταν βρίσκεις τις λέξεις
Όταν αρχίζεις να ξεχωρίζεις μέσα σου τι είναι φόβος, τι είναι θλίψη, τι είναι ενοχή, τότε συμβαίνει κάτι απελευθερωτικό. Ξαφνικά, έχεις πυξίδα. Μπορείς να επιλέξεις. Να σταθείς. Να διεκδικήσεις. Να προστατευτείς. Να φροντίσεις. Να πεις «νιώθω» και να είναι αλήθεια.
Κι όσο πιο πολύ βρίσκεις λέξεις για όσα ζουν μέσα σου, τόσο πιο πολύ γίνεσαι εσύ. Όχι αυτό που νομίζουν οι άλλοι. Όχι αυτό που συνήθισες να παριστάνεις. Αλλά εσύ.
Διάβασε επίσης: Ψυχοθεραπεία: Ένα ταξίδι στην ψυχή μας
Αν νιώθεις ότι δεν ξέρεις τι νιώθεις, δεν είσαι μόνος. Είμαστε πολλοί που περάσαμε από εκεί. Που μάθαμε να ζούμε σε σιωπή και να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή θα ξεκαθαρίσει. Και ξεκαθαρίζει. Όχι πάντα εύκολα, αλλά πάντα, όταν δώσεις φροντίδα. Στον εαυτό σου. Στην καρδιά σου. Στο κομμάτι εκείνο μέσα σου που λέει “δεν ξέρω ακόμα τι νιώθω, αλλά είμαι εδώ και προσπαθώ να καταλάβω”.
Και αυτό είναι αρκετό για να ξεκινήσει η αλλαγή.