Ψυχολογικές ρίζες και δυναμικές σχέσης που δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά
Αν έχεις βρεθεί ποτέ στη θέση του απατημένου, ξέρεις πως ο κόσμος σου γκρεμίζεται. Δεν είναι μόνο η πράξη. Είναι αυτό το «γιατί». Γιατί το έκανε; Γιατί σε μένα; Γιατί τώρα;
Και αν έχεις υπάρξει κι εσύ εκείνος ή εκείνη που απάτησε, ίσως ένιωσες να σε πνίγει ένα άλλο βάρος – αυτό της ενοχής, της σύγχυσης, του “τι στο καλό έκανα και γιατί”. Η απιστία είναι από τα πιο ταμπού και πονεμένα θέματα σε μια σχέση. Όμως όσο κι αν πονάει, έχει τις ρίζες της. Δεν γεννιέται ξαφνικά. Δεν είναι τυχαία.
Ας προσπαθήσουμε μαζί να δούμε τι υπάρχει πίσω από αυτό το τόσο φορτισμένο φαινόμενο – χωρίς να δικαιολογούμε, αλλά με σκοπό να κατανοήσουμε.
Πρώτα απ’ όλα: η απιστία δεν είναι μόνο θέμα χαρακτήρα
Είναι εύκολο να πεις “είναι άπιστος”, “δεν σέβεται”, “είναι εγωίστρια”. Κι όμως… πολύ συχνά η απιστία δεν είναι απλώς θέμα κακού χαρακτήρα ή αδυναμίας. Είναι το αποτέλεσμα μιας εσωτερικής ή διαπροσωπικής σύγκρουσης που δεν ειπώθηκε ποτέ.
Μερικές φορές, αυτή η “προδοσία” ξεκινάει πολύ πριν από την πράξη. Ξεκινάει στις σιωπές. Στα βλέμματα που δεν συναντιούνται πια. Στις ερωτήσεις που μένουν χωρίς απάντηση.
. Όταν η σχέση έχει χτιστεί σε ψευδαισθήσεις
Πολλά ζευγάρια δεν είναι πραγματικά συνδεδεμένα. Είναι μαζί γιατί “πρέπει”. Γιατί βολεύει. Γιατί φοβούνται τη μοναξιά. Γιατί κάποτε αγαπήθηκαν, αλλά πια έχουν γίνει σαν συγκάτοικοι.
Και κάποια στιγμή, κάποιος από τους δύο νιώθει να “λιμνάζει”. Να χάνεται. Να ζει χωρίς να τον βλέπουν. Και τότε, κάτι μέσα του ψιθυρίζει: “Αξίζεις να σε δεις ξανά. Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να διαλύσεις κάτι που δεν σε βλέπει πια.”
Το “κενό” που γίνεται κραυγή
Η απιστία είναι, συχνά, κραυγή. Όχι μόνο έλλειψη σεξ. Έλλειψη επαφής. Αγκαλιάς. Θαυμασμού. Χιούμορ. Κοινού χρόνου. Πόσοι άνθρωποι απατούν όχι γιατί δεν αγαπούν, αλλά γιατί νιώθουν αόρατοι;
Έρχεται κάποιος άλλος και σε κοιτάει όπως θα ήθελες να σε κοιτάει ο άνθρωπός σου. Και λες: “Να το! Να πώς ήταν κάποτε. Αυτό μου έλειψε. Μπορώ να το ξαναζήσω.”
Αυτό το “κενό” μπορεί να μην το έχει δημιουργήσει ο άλλος σκόπιμα. Αλλά υπήρχε. Και ζητούσε να καλυφθεί.
Διάβασε επίσης: Τι κάνει μια σχέση υγιή; Τα θεμέλια μιας καλής σχέσης
Ο φόβος της οικειότητας
Ακούγεται παράλογο, αλλά μερικές φορές απατάς επειδή νιώθεις πολύ κοντά. Όσο πιο κοντά, τόσο πιο επικίνδυνο. Η εγγύτητα ενεργοποιεί παλιούς φόβους: “Αν δώσω πολλά, θα πληγωθώ.” “Αν φανώ ευάλωτος, θα με απορρίψουν.
Και τότε, κάνεις κάτι παράλογο για να απομακρυνθείς. Να πάρεις απόσταση. Να σπάσεις αυτό που γίνεται πολύ “στενό”. Όχι επειδή δεν νιώθεις· επειδή νιώθεις πολύ.
Η ανάγκη για επιβεβαίωση
Υπάρχει και η άλλη πλευρά: όταν δεν νιώθεις αρκετός. Όταν μέσα σου υπάρχει ένα κενό που δεν γεμίζει ούτε με έρωτα, ούτε με συντροφικότητα. Και τότε, όσο κι αν σε αγαπούν, νιώθεις ανεπαρκής.
Η απιστία, εκεί, γίνεται τρόπος να πεις στον εαυτό σου: “Αξίζω. Είμαι ακόμα επιθυμητός. ” Είναι η προσωρινή γιατρειά μιας παλιάς πληγής.
Το πρόβλημα; Η επιβεβαίωση κρατά λίγα λεπτά. Η ενοχή, μερικές φορές, χρόνια.
Όταν δεν υπάρχουν εσωτερικά όρια
Μερικοί άνθρωποι απλώς. .. δεν έχουν μάθει να σταματούν. Όχι επειδή είναι “κακοί”, αλλά γιατί δεν έχουν δουλέψει ποτέ τις παρορμήσεις τους, τις ανάγκες τους, τη συναισθηματική τους ωριμότητα.
Βλέπουν έναν πειρασμό και αντί να βάλουν φρένο, αφήνονται. Είναι σαν να μην έχουν εσωτερικό “χειρόφρενο”. Δεν σκέφτονται τις συνέπειες. Ή τις σκέφτονται μόνο αφού έχουν γίνει όλα.
Παλιά σενάρια που παίζουν ξανά
Πολλοί κουβαλούν παλιά σενάρια. Γονείς που πρόδωσαν, που απατήθηκαν, που φώναζαν για “ηθική” αλλά δεν την εφάρμοζαν. Παιδιά που ένιωθαν ότι έπρεπε να διεκδικούν την αγάπη. Πληγές που δεν επουλώθηκαν.
Η απιστία τότε λειτουργεί ασυνείδητα. Είναι σαν να παίζει η ίδια κασέτα ξανά και ξανά. Και χρειάζεται πολύ βαθιά δουλειά για να τη βγάλεις από το “play”.
Διάβασε επίσης: Πώς να Βελτιώσεις μια Σχέση που Έχει Προβλήματα Επικοινωνίας
Κι ο απατημένος τι φταίει;
Δεν φταίει. Όχι για την πράξη. Κανείς δεν “αξίζει” να τον προδώσουν. Όμως είναι τίμιο να κοιτάξει και τη δική του θέση στη σχέση. Υπήρχε απόσταση; Μήπως δεν συζητούσατε πια; Μήπως ήσασταν δύο παράλληλοι δρόμοι;
Όχι για να κατηγορηθεί. Αλλά για να καταλάβει τι συνέβαινε πριν σπάσει το ποτήρι. Η ευθύνη για την απιστία είναι του δράστη. Αλλά η δυναμική της σχέσης αφορά και τους δύο.
Μπορεί η σχέση να σωθεί;
Ναι. Αλλά όχι εύκολα. Και όχι πάντα.
Αν και οι δύο είναι διατεθειμένοι να δουν την αλήθεια κατάματα να δουλέψουν, να μιλήσουν, να πενθήσουν τότε κάτι νέο μπορεί να γεννηθεί. Όχι ίδια σχέση. Καινούργια. Μια σχέση που θα έχει περάσει φωτιά, αλλά ίσως γίνει πιο αληθινή.
Αν όμως ο ένας δεν θέλει να δει, να παραδεχτεί, να ζητήσει συγγνώμη ή αν ο άλλος δεν μπορεί να εμπιστευτεί ξανά τότε ίσως το πιο έντιμο είναι να χωρίσουν. Όχι με μίσος. Με επίγνωση.
Διάβασε επίσης: Infidelity and Behavioral Couple Therapy: Relationship Outcomes Over 5 Years Following Therapy [PDF]