Πώς τα Social Media Άλλαξαν τον Τρόπο που Σχετιζόμαστε
Από την ανθρώπινη επαφή στην εποχή του like
Η ζωή μας άλλαξε τόσο αθόρυβα που δύσκολα το καταλάβαμε στην αρχή. Ένα messenger, ένα Facebook, αργότερα Instagram, TikTok… Πριν προλάβουμε να σκεφτούμε πού πάει αυτό το πράγμα, ολόκληρη η έννοια της σχέσης είχε αρχίσει να αλλάζει. Μπορεί να μιλάμε για “επανάσταση” στον τρόπο που σχετιζόμαστε, αλλά η αλήθεια είναι πιο σύνθετη: τί κερδίσαμε, τί χάσαμε και – κυρίως – τί αποζητάμε στ’ αλήθεια σήμερα;
Η ταχύτητα της επαφής και το βάθος που χάνεται
Τα social media μας έδωσαν μια απίστευτη ελευθερία: να επικοινωνούμε ακαριαία με όποιον θέλουμε, όπου κι αν βρίσκεται. Το “σου στέλνω ένα μήνυμα” έγινε τόσο φυσικό όσο το να πεις “καλημέρα” στο δρόμο.
Όμως, πόσο αληθινή γίνεται αυτή η επικοινωνία όταν το μόνο που έχουμε μπροστά μας είναι μια οθόνη;
Σκέφτομαι καμιά φορά: πόσες φορές δεν χαμογέλασα σε κάποιο μήνυμα, αλλά λίγα δευτερόλεπτα μετά το ξέχασα; Πόσες “συζητήσεις” έμειναν στο επίπεδο των emojis, χωρίς να φτάσουν ποτέ σε ουσία;
Κρίνοντας από μία εικόνα
Το σκιρτημα στην καρδιά, εκείνο το μικρό αληθινό “κάτι” που ένιωθες σε μια συνάντηση, συχνά αντικαταστάθηκε από το “κρίνω μια φωτογραφία”.
Κάποτε έβλεπες κάποιον στα μάτια και ήξερες αν σου μιλάει στην ψυχή. Τώρα, συχνά, σκανάρουμε προφίλ, swipe δεξιά-αριστερά, “καλός” ή “όχι καλός”. Η πρώτη εντύπωση γίνεται κυρίως ψηφιακή.
Πόσες φορές έπιασες τον εαυτό σου να σβήνει μια φωτογραφία που “δεν σε κολακεύει” πριν τη δουν οι άλλοι;
Ή να διαβάζεις λόγια μεγάλων ανδρών που μοιράζονται όλοι, αλλά κανείς δεν εφαρμόζει στην πράξη;
Εύκολες γνωριμίες, δύσκολες πραγματικές σχέσεις
Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι τα social έλυσαν τα χέρια στη γνωριμία. Μια φράση, ένα like, ένα inbox. Όμως πόσες από αυτές τις “επαφές” γίνονται στ’ αλήθεια σχέσεις;
Γνωρίζεις πέντε άτομα σε μια βδομάδα, όμως δυσκολεύεσαι να πεις ποιος σε άγγιξε πραγματικά. Ένα μέρος της οικειότητας, που χτιζόταν με κόπο, τώρα συχνά χάνεται στην ταχύτητα και στην ευκολία του “block”, του “seen”, του “αν δεν ταιριάξουμε, πάμε παρακάτω”.
Οι σχέσεις μας μεγεθύνονται… αλλά όχι πάντα εμβαθύνουν
Σήμερα μπορούμε να έχουμε εκατοντάδες “φίλους” στο Facebook. Να στέλνουμε χρόνια πολλά σε δεκάδες ανθρώπους που ίσως να μην θυμόμαστε καν τη φωνή τους. Είναι ωραίο να μη χάνεσαι, να ξέρεις νέα από άτομα που μένουν μακριά.
Όμως αυτό το «πιο κοντά» κάποιες φορές σημαίνει και πιο “μακριά”. Η επιφανειακή επαφή αυξάνει, το αληθινό βάθος όμως συχνά λιγοστεύει.
Σκέψου το: πόσες φορές έχεις λάβει “καλημέρα” από άτομο που δεν θα σε αναγνώριζε αν σε έβλεπε στον δρόμο;
Το φλερτ… με φίλτρα
Κάποτε το φλερτ ξεκινούσε από μια ματιά, μια αμήχανη κουβέντα, ένα χαμόγελο. Τώρα, ένα like σε παλιά φωτογραφία είναι φλερτ. Ένα γρήγορο μήνυμα: “Καλησπέρα, τι κάνεις;”
Πολλές φορές ξεκινάει ενθουσιασμός που διαρκεί ελάχιστα. Οι άνθρωποι γίνονται επιλογές σε “λίστα”. Και το χειρότερο, αν κάτι δεν πάει καλά, αρκεί ένα “διαγραφή” για να χαθεί κάθε επαφή.
Σύγκριση, ζήλια, ανάγκη για αποδοχή
Η εικόνα μετράει. Το ξέρουμε όλοι. Αλλά στα social, η εικόνα γίνεται σχεδόν τα πάντα. Ψάχνουμε την αποδοχή μέσα από likes, views, καρδούλες. Κι αν δεν έρθουν…
Γεννιέται η σύγκριση. Ζηλεύεις την “τέλεια ζωή” των άλλων – ξεχνώντας ότι όλοι επιλέγουν τι θα δείξουν.
Πόσες φορές είδες φωτογραφία διακοπών και σκέφτηκες “εγώ πότε;” Χωρίς να ξέρεις τίποτα για το πώς νιώθει στ’ αλήθεια ο άλλος πίσω απ’ το χαμόγελο.
Επικοινωνία ή παρεξήγηση;
Χωρίς τη “γλώσσα του σώματος”, τα social γεμίζουν παρανοήσεις. Μια φράση παρεξηγείται εύκολα, ένα “seen” γίνεται αιτία παρεξήγησης. Οι κουβέντες δεν έχουν πάντα τόνο, δεν έχουν βλέμμα.
Πολλές φορές, μια μικρή καθυστέρηση στην απάντηση μοιάζει με απόρριψη.
“Γιατί δεν μου απάντησε; Τι έκανα λάθος;” – Πόσες φορές αυτή η σκέψη δεν πέρασε απ’ το μυαλό μας;
Ψηφιακή φιλία – αληθινή μοναξιά
Η πιο μεγάλη ειρωνεία: ενώ έχουμε περισσότερη “επικοινωνία” από ποτέ, πολλοί νιώθουν πιο μόνοι.
Τα social γεμίζουν τη μέρα μας, αλλά τη νύχτα η σιωπή παραμένει.
Κλείνεις το κινητό και καταλαβαίνεις ποιοι είναι εκεί όταν δεν υπάρχουν ειδοποιήσεις.
Διάβασε επίσης: https://psysupport.gr/sxesh-apo-apostash-h-alhthia-poy/
Υποστήριξη, κοινότητα, φωνή
Υπάρχει όμως και το καλό πρόσωπο των social. Άνθρωποι που βρήκαν παρέα, υποστήριξη, τόλμησαν να πουν πράγματα που έκρυβαν. Κοινότητες που βοηθούν, που ακούνε, που μοιράζονται πραγματικές στιγμές.
Ομάδες ψυχολογικής στήριξης, εθελοντισμού, ευαισθητοποίησης — εκεί που η οθόνη φέρνει όντως κοντά ανθρώπους που διαφορετικά θα ένιωθαν αόρατοι.
Μια νέα γλώσσα σχέσεων
Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω. Η πρόκληση είναι να μάθουμε να χρησιμοποιούμε τα social χωρίς να ξεχνάμε τι σημαίνει πραγματική σχέση.
Να αφήνουμε χώρο για αλήθεια, τρυφερότητα, για το “σ’ ακούω στ’ αλήθεια”. Να μην γινόμαστε όλοι εικόνα, ούτε να πιστεύουμε πως ό,τι βλέπουμε είναι η πραγματικότητα.
Τα μάτια λένε πάντα περισσότερα από μια selfie. Και μια σιωπή, κάποιες φορές, έχει μεγαλύτερη αξία από χίλια μηνύματα.
Συμπέρασμα
Τα social media δεν είναι ούτε “καλά” ούτε “κακά”. Είναι εργαλείο – εξαρτάται πώς το χρησιμοποιούμε. Άλλαξαν τον τρόπο που σχετιζόμαστε: μας έφεραν πιο κοντά, μας έκαναν πιο γρήγορους, πιο άμεσα “συνδεδεμένους”, αλλά και πιο επιρρεπείς στη μοναξιά, στην επιφανειακότητα, στην ανασφάλεια.
Το ζητούμενο σήμερα είναι να βρούμε ξανά το νόημα στη σχέση. Να χτίζουμε δεσμούς που αντέχουν και έξω από την οθόνη. Να έχουμε το θάρρος να λέμε την αλήθεια μας – και να τη βλέπουμε και στους άλλους.
Γιατί, τελικά, καμιά εφαρμογή δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη ζεστασιά μιας πραγματικής αγκαλιάς, το σκιρτημα στην καρδιά όταν κάποιος μας “βλέπει” στ’ αλήθεια, ούτε το βάθος μιας κουβέντας που μένει μέσα μας πολύ μετά το “log out”.
